In de sport gaat het om het spel en de knikkers, hoe je het ook wendt of keert. Er zijn mensen die vinden dat maar één van beide telt. Mooi spel bijvoorbeeld, leuk samen spelen onder het motto van: meedoen is belangrijker dan winnen. Heel nobel voor vriendschappelijke wedstrijden en de gymles op school, maar niet van toepassing op grote-mensen-wereldkampioenschappen, zoals het voetbaltoernooi dat momenteel door miljoenen mensen wereldwijd gevolgd wordt.

Wat daar telt zijn natuurlijk de knikkers. De punten, de geslaagde doeltrappen bepalen of een ploeg doorgaat en in hoeverre individuele spelers op de internationale ranglijst zullen stijgen.  En hoeveel de toppers ‘waard’ worden.
Nu ben ik buiten het WK en EK om helemaal geen voetbalfan, laat staan een kenner, maar uit de afgelopen wedstrijden zijn prachtige parallellen te trekken naar het gewone leven. Om te beginnen bij de ontwikkeling van jonge mensen.

Scores die tellen
Om goed te kunnen leren op school heeft een kind tal van vaardigheden nodig, veel meer dan rekenen en taalbegrip. Denk eens aan samenwerken, presenteren, creatief denken, voor jezelf opkomen, hulp vragen. Toch zijn het die twee onderdelen die de minister het allerbelangrijkst vindt om als maatstaf te gebruiken. Onderwijsinspecteur Annette Roeters onderstreepte in een interview (in Trouw  van 2 juli) dat ze het toetsen van taal- en rekenprestaties van groot belang vindt voor zowel het kind als de school.
Die scores tellen het zwaarst voor de overgang en voor plaatsing in het voortgezet onderwijs. Bij nogal wat kinderen lopen de scores op de vakken sterk uiteen, dan moeten ouders soms praten als Brugman om de nieuwe school te overtuigen van de capaciteiten van zoon of dochter, ook als er een duidelijke oorzaak te noemen is zoals dyslexie.
Later in je leven moet je je blijven bewijzen aan de hand van cijfers, diploma’s en getuigenissen van anderen. Voor een vervolgopleiding, een nieuwe baan, een nieuwe opdrachtgever. Je prijst jezelf keer op keer aan, ook als dat niet je sterkste kant is, en hoopt dat je na dit gesprek echt wordt aangenomen.  Misschien laat je net als ik het liefst in de praktijk zien wat je kunt en wie je bent.

Wat je doet
Zou dat ook de reden zijn waarom het nieuwe boek van Roos Vonk me zo aanspreekt? In ‘Je bent wat je doet’ betoogt de hoogleraar sociale psychologie dat  wat je doet, je gedrag zoals anderen het zien, is wat telt. Daarop beoordeelt je omgeving je. Alles wat je denkt, voelt, wilt en nog eens van plan bent, is allemaal niet zichtbaar. Dat weet je natuurlijk wel, zeker als je (toegepast) psycholoog bent, maar Vonk laat met concrete voorbeelden zien hoe we onszelf toch voor de gek houden. Bijvoorbeeld met goede voornemens die we écht gaan uitvoeren als…
Ik zou zeggen: lees het boek als je wél het gewenste gedrag wilt gaan ‘doen’ (of anderen daarbij wilt helpen). Zodat je van het doen kunt leren, plezier hebt, ervaring opdoet en dus kunt “scoren”! Ik pak hem in voor de vakantie, vandaag nog.

Kwaliteit
Een andere aanrader als je wil laten zien wat je doet en gedaan hebt, is je inschrijven in het nieuwe beroepsregister voor toegepast psychologen. Dit is sinds half mei online. Na je initiële registratie kun je gaan bijhouden welke werkervaring je opdoet en bijscholingen en dergelijke volgt. Heel handig dus om je kwaliteit als professional aan te tonen. Doen! Ook hiermee kun je gaan scoren, op termijn.
Terug naar het voetbal. Draait dat ook niet om zoveel méér dan de techniek van het overspelen en doeltrappen? Het gaat ook om tactisch inzicht, samenwerken, collegialiteit, creativiteit, flexibiliteit, om maar wat te noemen, én aansturing vanuit een strategisch plan waarmee je dan als team tot kwalitatief goed spel komt? Een kwaliteit die zich op termijn uitbetaalt in resultaten. In voetbaltermen: doelpunten, gewonnen wedstrijden en wie weet zelfs het wereldkampioenschap.
Van Gaal weet dat, hij lijkt eigenlijk alles te weten. Hij blijkt ook meer psychologisch inzicht te hebben dan Nederland dacht en dat werkt. Een mooi voorbeeld dus van gedegen voorbereid teamwork, spel met kwaliteit, waar wij na de vakantie nog eens fijn aan terug kunnen denken.

Kijk voor informatie en inschrijving in het beroepsregister voor TP op: www.kabiz.nl.
‘Je bent wat je doet’ van Roos Vonk is uitgegeven bij Maven Publishing (2014).

Geschreven door Corine Willemse
Bio: Mijn naam is Corine, ik ben 46 jaar, geregistreerd toegepast psycholoog, met stage- en afstudeerervaring in het voortgezet onderwijs. Daarnaast ben ik opgeleid en werkzaam (geweest) als journalist en communicatieadviseur. Omdat ik het belangrijk en inspirerend vind om mij in te zetten voor de toegepaste psychologie, ben ik actief voor de beroepsvereniging NBTP en schrijf ik over actuele ontwikkelingen in mijn interessegebieden jeugd, onderwijs & gezondheid. En ik zoek een nieuwe uitdaging als TP’er, in het noorden.